Illusie in Museum Rembrandthuis

Hij was de 3D-kunstenaar van zijn tijd: schilder Samuel van Hoogstraten (1627-1678). De leerling van Rembrandt van Rijn experimenteerde in zijn werk met optische trucs en was een pionier op het gebied van illusionisme. Museum Rembrandthuis zet de schilder opnieuw in de schijnwerpers in de tentoonstelling De illusionist. Samuel van Hoogstraten, die sinds 1 februari 2025 te bezoeken is.

Net als Rembrandt schilderde Van Hoogstraten allerlei soorten onderwerpen: van stillevens en architectuur tot portretten en scènes uit het dagelijks leven. Zijn grootste internationale successen behaalde hij daarentegen met zijn toepassing van trompe-l’oeils: werken waarbij bewust optische illusies zijn gecreëerd.

Een van zijn bekendste werken is Oude man in het venster (1653), waarop een man door een venster kijkt. Door Van Hoogstratens schildertechnieken geven de stenen daaromheen de illusie alsof het raam daadwerkelijk dieper in het schilderij ligt en je de veer op de vensterbank als het ware zou kunnen oppakken.

De illusionist. Samuel van Hoogstraten gaat in op het leven van de schilder, zijn werken en de kunst van de illusie die hij daarin toepaste. Bezoekers krijgen ook zelf de kans om de werking van optische illusies te ontdekken. De expositie is gemaakt in samenwerking met onder andere het Kunsthistorisches Museum in Wenen, waar het in het najaar van 2024 al te zien was. Ook het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en het Dordrechts Museum zijn samenwerkingspartners.

De tentoonstelling ‘De illusionist. Samuel van Hoogstraten’ is nog tot en met 4 mei 2025 te bezoeken, en wordt mede mogelijk gemaakt door BBF XTRA: een initiatief van het Blockbusterfonds.