30 april 2024 | Studiebeurs
Interview: Mariia Ponomarova regisseerde Nice Ladies
Filmmaker Mariia Ponomarova (1991, Kyiv) woont sinds 2014 in Nederland en volgde de masteropleiding Film aan de Nederlandse Filmacademie. Haar nieuwste documentaire Nice Ladies vertelt het verhaal van het gelijknamige Oekraïense cheerleaderteam, bestaande uit 50+-vrouwen, dat door de Russische invasie uit elkaar dreigt te vallen. Sommige teamleden vluchten naar andere landen, terwijl een deel achterblijft in oorlogsgebied. Het is een verhaal over een sterke band, schuldgevoel en het opnieuw vinden van een gemeenschappelijke taal. De film ging op 29 maart 2024 in première tijdens het Movies That Matter Festival, ontving een staande ovatie na afloop en werd genomineerd voor de Dutch Movies Matter Award.
Nice Ladies is je eerste grote documentaire. Met welk gevoel kijk je terug op het maakproces?
“Nice Ladies is inderdaad mijn eerste grote documentaire, maar verschillende eerdere ervaringen kwamen hierin samen. In 2022 werkte ik mee aan Fragile Memory. Daarbij was ik betrokken als creative producer en co-schrijver. Deze documentaire was op verschillende festivals te zien, waaronder in Krakau, Sarajevo en het IDFA Best of Fests.
Als regisseur heb ik hiervoor een aantal korte films en documentaires gemaakt, waarvan de meest recente (Three Windows on South West) zijn wereldpremière beleefde op het Sheffield DocFest en onderdeel was van de International Competition of DokLeipzig. Een andere korte film, The Diaper Cake, maakte ik als producer en draaide succesvol op festivals als het Palm Springs ISFF en Short Shorts Asia.
Het werken aan Nice Ladies bracht de ervaringen mooi samen. De afgelopen 4,5 jaar lag hier de grootste focus op. Ik ben erg enthousiast dat de film nu eindelijk het publiek bereikt.”
Waar heb je de inspiratie vandaan gehaald voor deze documentaire?
“De Oekraïense onafhankelijke digitale omroep Hromadske publiceerde korte reportages over de trainingen van de dansgroep voor het Europese kampioenschap. Als kampioen van Oekraïne hadden ze al eerder een aantal prijzen gewonnen. Deze reportages zag ik soms voorbijkomen op Facebook.
Ik dacht in eerste instantie dat iemand al een film over hen zou hebben gemaakt. Ik kon namelijk niet geloven dat er nog geen film was. Ik woonde ondertussen al lange tijd in Nederland en de berichtgeving over de groep was legitiem, maar ik begon een groter verhaal te zien dan werd verteld. Ik zag het als een uitnodiging om verder in het verhaal te duiken en te zoeken naar de diepere laag.”
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
Hoe is uiteindelijk het maakproces van de documentaire verlopen?
“Het was fascinerend om te zien hoe deze vrouwen de schijnwerpers pakten en hun ruimte innamen. Ondanks dat ze tegen de stroom inzwemmen, bestaan ze nog steeds. Het was inspirerend voor mij om de groep persoonlijk te ontmoeten, en voor hen om het platform en de ruimte te krijgen die ze verdienen. Het klopte dus van beide kanten. Het was daarbij natuurlijk wel belangrijk om te investeren in het vertrouwen tussen mijn team en hun team.
Desondanks was het proces niet gemakkelijk, omdat we allemaal niet hadden verwacht dat de Russische invasie in Oekraïne zou beginnen. Gelukkig had ik sterke collega’s om mij heen, zowel in Nederland als Oekraïne. Dat hielp enorm.”
Wat hoop je aan de kijkers van de documentaire over te brengen?
“Voor mij is het essentieel dat het een film is die oudere vrouwen belicht. Ondanks de gebeurtenissen rondom de grootschalige invasie is het nog steeds een film die actieve vrouwen laat zien met keuzevrijheid, een eigen stem en verschillende perspectieven; die een belangrijke rol nemen bij beslissingen en zeer capabel zijn. Daarom is de film ook opgedragen aan vrouwen die zich verzetten. De documentaire verzet zich op de een of andere manier ook tegen onzichtbaarheid. Daarnaast wil ik laten zien dat moedig zijn een prijs heeft: de schade aan Oekraïense gemeenschappen, vrienden en (gekozen) families is behoorlijk groot.
Naast dit alles hoop ik dat de film veel oudere mensen activeert die denken dat niets meer van hen afhangt, en mensen die gescheiden leven van hun gemeenschap en niet zeker weten of ze in hun omgeving een gemeenschappelijke taal kunnen vinden. Nice Ladies kan hiervoor heel inspirerend zijn, omdat deze groep vrouwen te maken had met allerlei soorten moeilijkheden, maar niet terugdeinsde om die complexe situaties aan te gaan als vrouw, als Oekraïense en als atleet.”
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
Je volgde je opleiding aan de Nederlandse Filmacademie. Hoe heb je je tijd daar ervaren?
“Ik heb erg genoten van het masterprogramma. Het was fascinerend om mijn artistieke onderzoek naar karakterontwikkeling te doen samen mijn mijn klasgenoten, die op hun beurt allemaal met hun eigen, soms hele andere processen bezig waren. Dat was zeer inspirerend. Ik heb er geweldige mensen ontmoet en werd aangemoedigd om meer te experimenteren. Ik probeerde mijn eigen artisticiteit te beschermen, maar me tegelijkertijd open te stellen voor de verschillende mogelijkheden die film maken en beeldende kunst kunnen bieden. De kennis en methodes die ik daar heb geleerd, gebruik ik nog dagelijks.”
Welke projecten komen er in de toekomst aan?
“Met Nice Ladies gaan we de komende tijd op reis: naar Canada voor de internationale première tijdens HotDocs, en naar Kyiv voor de Oekraïnse première tijdens DocudaysUA. En leuk nieuws: dankzij onze distributeur CinemaDelicatessen is de film vanaf 13 juni ook in de Nederlandse bioscopen te zien. Kom dus vooral kijken.
Verder ben ik als schrijver en regisseur op dit moment bezig aan mijn volgende korte, experimentele documentaire Patronymic, welke in 2022 is gepitcht tijdens de Dok Leipzig’s Short’n’Sweet pitch. En ik werk aan een grote speelfilm, The Right Answer, die we tijdens IFFR CineMart in 2022 hebben gepresenteerd. Verder hoop ik wat tijd te kunnen nemen om na te denken over mijn interesses in creative producing en film industry moderation, en te onderzoeken of ik op die gebieden zou kunnen groeien.”
Mariia Ponomarova ontving in 2015 van de VandenEnde Foundation een studiebeurs van € 7.000,- ten behoeve van haar tweede jaar Master of Film aan de Filmacademie in Amsterdam.
