
26 augustus 2024 | Studiebeurs
Interview: Harpiste Merle van der Lijke leert muzikaal fijnproeven
Het had wat voeten in de aarde, maar gelukkig won haar doorzettingsvermogen van de frustratie. De liefde van Merle van der Lijke (2004) voor de harp was sterk genoeg. De lessen van Lavinia Meijer en Erika Waardenburg leidde in 2022 tot een opleiding aan het Conservatorium van Amsterdam, waar ze les krijgt van Waardenburg en Gwyneth Wentink. Met een mooie nieuwe uitdaging voor de boeg vertelt ze ons over haar deelname aan de Scandinavian Harp Course en de bijzondere lessen die ze tot nu toe heeft gehad.
Hoe is je liefde voor de harp ontstaan?
“Bij de cursus ‘kies je instrument’ heb ik, toen ik zeven was, de harp leren kennen. Als onervaren harpist kon ik slechts een paar glissando’s (het glijden van de ene naar de andere toon) maken, maar die vond ik al schitterend klinken. Het leek me ook wel een makkelijk instrument; alles klonk meteen zuiver!
Dat makkelijke bleek erg tegen te vallen. Ik studeerde altijd met mijn moeder naast me, die me hielp met de muziek. Ik was niet zo gediend van uitdagingen en de studeersessies eindigden dan vaak ook met grote ruzie en frustraties. Ik hield van het instrument, maar op deze manier werkte het studeren niet.
Omdat ik toch echt niet wilde stoppen, schoof ik mijn bokkenpruik opzij en leerde ik door te zetten. Overigens deed ik dat wel zonder mijn moeder, die haar geduld om met mij te studeren een beetje kwijt was, haha. Deze keuze heeft me sindsdien een hele verzameling aan studieplezier en bijzondere muzikale ervaringen opgeleverd.
De keuze om uiteindelijk muziek te studeren, is nooit plotseling ontstaan, maar meer organisch gegroeid. Ik besteedde tijdens mijn middelbare school met plezier veel tijd aan de harp. Toen ik geslaagd was, was verder studeren aan het conservatorium de enige logische stap voor mij.”
Je kwam uiteindelijk terecht op het Conservatorium van Amsterdam. Hoe bevielen de lessen daar?
“Afgelopen twee jaar heb ik les gehad van Erika Waardenburg. Voordat ik op het Conservatorium begon, was ze al jaren mijn docent. Al sinds mijn elfde had ik les van haar. Ik wist ook zeker dat ik bij haar verder wilde studeren toen ik de keuze voor een conservatorium moest maken. Ze heeft me in al die jaren zo ongelooflijk veel geleerd. Ze is nu met pensioen gegaan, maar ik zal altijd dankbaar zijn voor haar begeleiding.
In mijn eerste jaar op het Conservatorium kreeg ik ook les van Gwyneth Wentink. Zij was de andere hoofdvakdocent. De docenten hadden natuurlijk elk verschillende inzichten en meningen, wat ik heel verbredend en leerzaam vond.”
De tekst gaat verder onder de afbeeldingen.


In de zomer van 2023 heb je, met behulp van een studiebeurs van VDEF, deelgenomen aan de Scandinavian Harp Course. Waarom wilde je daar graag heen?
“Ik had gezien dat Isabelle Perrin daar les zou geven. Ik was heel benieuwd naar haar lessen, ook omdat mijn docent Gwyneth heel enthousiast over haar was. Ik ging dus naar Noorwegen en heb daar echt een fantastische week gehad. Mijn ouders en zusje reisden overigens mee naar Oslo en gingen die week lekker op vakantie, terwijl ik dus aan het werk moest…
Maar alle gekheid terzijde: het waren enorm inspirerende lessen, waarin ik veel over muziek in het algemeen heb geleerd. Dus niet alleen dingen als ‘wat is hier de juiste vingerzetting?’ of ‘dat pedaal moet eerder’, maar ze liet me juist ook veel zelf nadenken. Waarom deed ik wat ik deed? Welk effect wilde ik bereiken? En hoe belemmerde ik mezelf daarin?
We zochten naar oplossingen en ze vergeleek voorbeelden uit het dagelijks leven met de muziek. Dat maakte het grappig en herkenbaar. ‘Wat is je favoriete specerij? Kaneel? Je doet kaneel toch ook niet in elk gerecht? Dus wat je een mooi effect vindt in de muziek, pas je ook niet overal toe. Dan wordt het teveel en ligt het er te dik bovenop.’
Oh ja, en ze leerde me ook de kracht van mentaal studeren. Dat ontweek ik nog wel eens, maar daar kom je bij haar niet omheen. En terecht, want het is toch wel effectief, haha.”
Naast je studie in Amsterdam heb je in de afgelopen jaren ook lessen gevolgd bij andere docenten. Hoe heb je die lessen ervaren?
“Los van de zomercursussen heb ik tijdens mijn twee studiejaren ook losse masterclasses kunnen volgen bij zowel Sivan Magen als Isabelle Perrin. Dit waren hele waardevolle toevoegingen aan mijn lessen op het Conservatorium. Waar Isabelle me wederom liet uitvogelen waarom ik nu eigenlijk aan het doen was wat ik deed (ze had goed door dat ik dat zelf soms ook nog niet helemaal wist), leerde Sivan me om een verhaal te vertellen met elke noot. Voor hem leeft elk klein detail; alles sprankelt en heeft een richting. Dat was heel bijzonder om mee te maken. Dus nu probeer ik mezelf altijd af te vragen: ‘Waarom staat dit hier nou eigenlijk?’”
De tekst gaat verder onder de afbeeldingen.


Hoe zien je komende maanden eruit?
“Ik ga iets heel spannends doen! Komend jaar wordt een uitwisseling naar Oslo!
De lessen van Isabelle zijn zo goed bevallen dat ik graag meer van haar wil leren. Of meer? Alles! Ik heb heel internet doorgespit op zoek naar een kamer. Het is nogal een klusje als je op zoek wilt naar een betaalbare woonplek in Oslo, maar het is gelukt. Ik heb nu een dak boven mijn hoofd in een prachtige studiestad met fantastische lessen, hoe fijn is dat!
Door deze uitwisseling verdwijn ik ook een paar maanden van de concertpodia in Nederland, maar ik kom in het voorjaar toch nog terug om te repeteren en concerten te geven met het fijne trio waarin ik speel: Ensemble Triptyque. Dat kon ik toch niet helemaal achterlaten…”
En als we wat verder weg kijken: welke toekomstdromen heb je?
“Ik ben nog niet helemaal zeker welke richting ik op wil met de muziek. Mijn plannen veranderen elke dag, dus als ik hier iets vertel, dan is dat waarschijnlijk al niet meer relevant op het moment dat het gelezen wordt, haha.
Ik wil in ieder geval wel heel graag verder spelen in Ensemble Triptyque, met Fama Koning op cello en mijn zusje Sarah op fluit. Natuurlijk droom ik ook van mooie, grote podia, maar toch moet ik zeggen dat ik nog wel de meeste voldoening haal uit de kleinere concerten. Daar kan je de aanwezigheid van de individuele mensen veel meer voelen en je kan makkelijker napraten na een concert. Er gebeuren dan soms bijzondere dingen, zoals toen ik van iemand een gedicht kreeg dat tijdens een concert was geschreven. Het beschreef hoe de muziek hem raakte en hem voor een moment terugbracht naar waardevolle herinneringen. Het gedicht hangt nog altijd aan mijn muur.”
Merle van der Lijke ontving van VDEF in 2022 en 2023 een totaalbedrag van € 9.630,- voor het volgen van verschillende masterclasses, cursussen en privélessen.

